به احتمال قوی، امام سجاد(ع) هنگام دفن پیکر عموی خویش، دست های مبارک سقای کربلا را به بدن مطهر ملحق کرده اند، اما در مکان هایی که دست های حضرت عباس(ع) قطع شده اند، نمادهایی به نام «کف العباس» ساخته شده است.

معمولاً در سفر معنوی عتبات اغلب مردم تنها به زیارت سیدالشهدا(ع) و حضرت عباس(ع) می‌روند اما در کنار این بزرگواران افراد و اماکنی هستند که مورد غفلت قرار می‌گیرند.

عبیدالله‌ بن‌ زیاد پس‌ از اطلاع‌ از رسیدن‌ امام‌ حسین‌ (ع) و یارانش‌، نامه‌ ای‌ به‌ این‌ مضمون‌ به‌ امام‌ نوشت‌ : «ای‌ حسین‌ ! به‌ من‌ خبر رسیده‌ که‌ به‌ کربلا وارد شده‌ ای‌، یزید بن‌ معاویه‌ برای‌ من‌ نوشته‌ که‌ بر بستر نرم‌ نخوابم‌ و آرام‌ نگیرم‌، و غذای‌ سیر نخورم‌ تا تو را به‌ خدای‌ خبیر ملحق‌ سازم‌ (بکشم‌ )، یا آن‌ که‌ تسلیم‌ من‌ و حکم‌ یزید می‌ ...

وقتی‌ که‌ تعداد نامه‌ های‌ کوفیان‌ از حد متعارف‌ گذشت‌، حسین‌ (ع) لازم‌ دیدعراقیان‌ را بیش‌ از این‌ منتظر نگذارد. بنابراین‌ پاسخی‌ بدین‌ مضمون‌ برای‌ کوفه‌ نوشت‌: «هانی‌ وسعید آخرین‌ فرستادگانی‌ بودند که‌ نامه‌ های‌ شما را برای‌ من‌ آوردند. به‌ من‌ نوشته‌ اید نزد ما بیا که‌ رهبری‌ نداریم‌. من‌ برادر و پسر عمویم‌ مسلم‌ بن‌ عقیل‌ را نزد شما می‌ فرستم‌ ...

حادثه‌ ای‌ مانند رویداد خونین‌ نینوا که‌ رهبر قهرمانش‌ حسین‌ بن‌ علی‌ (ع) است‌، بزرگ‌ ترین‌ ذخیره ی انسانیت‌ در گذرگاه‌ قرن‌ ها است‌. رویداد عاشورا تنها یک‌ جنگ‌ نابرابر، یک‌ داستان‌ غم‌ انگیز و یا فاجعه‌ نبود، بلکه‌ جلوه‌ ای‌ از کمال‌ و جمال‌ الهی‌ بود که‌ در چهره‌ انسان‌ هایی‌ تجسم‌ یافت‌ و در منظر اهل‌ نظر به‌ نمایش‌ گذارده‌ شد...

یا حسین، تشنه کام عاشورای توییم ، ما را به جرعه ای از تشنگی مهمان کن

پادشاهان آل بویه قدیمی ترین پادشاهان دفن شده در حائر حسین (ع) هستند. بسیاری از این امیران شیعه در توسعه، بازسازی و تزیین حرم نقش مؤثری داشتند.

از بزرگترین حوادث تلخ جهان اسلام که همواره یاد و خاطر آن، قلب و جان آدمی را به درد می آورد، حادثه جانسوز کربلا است .حادثه جانگداز کربلای خونین، یک حادثه عظیم و بی نظیری است که وقتی انسان با چشمانی باز و دلی سرشار از ایمان به آن می نگرد، به روشنی می یابد که چنین حادثه ای در طول تاریخ بشریت بی سابقه است.

همچنین بر اساس تحلیل ارائه شده از واقعه عاشورا و نقش و معنای عزاداری به آسیب‌شناسی مراسم عزاداری و ترسیم چارچوب صحیح برگزاری آن پرداخته شده است. در نهایت به‌عنوان «ختامه مسلک» غزلی از عارف والامقام حافظ در توصیف واقعه عاشورا شرح داده شده است.

شب عاشورا، یکی از بهترین شب هایی است که در حکم شب قدر بوده و در کتاب ها و روایات مختلف به وقایع و اعمال آن اشاره شده است.

برخی معتقدند قبیله‌ی بنی‌اسد که پیکر شهدای کربلا را دفن کردند، ساختمانی هم برای آرامگاه امام (ع) ساختند و برخی دیگر می‌گویند، نخستین آرامگاه به‌دست مختار ثقفی برای امام حسین (ع) ساخته شد.

تل به معنای تپه، توده خاک و ریگ است. سرزمین کربلا، ناهموار و دارای تل و تپه بوده است. در حادثه کربلا تپه‌ای مشرف بر محل شهادت شهدای کربلا وجود داشته که حضرت زینب (س) بالای آن می‌آمدند تا وضعیت برادر عزیزشان حضرت امام حسین (ع) را در میدان نبرد بررسی کنند

من با شما می‌جنگم و شما با من می‌جنگید، زنها که گناهی ندارند. تا من زنده هستم نگذارید سرکش‌ها و ستمکارهای شما متعرض اهل بیت من شوند...

امام فرمود: (تأثیر نکردن سخنان من در دل و قلب شما) در اثر آن هدایای حرامی است که به دست شما رسیده است و به خاطر آن لقمه و غذاهای حرامی است که شکم‌های شما را پر کرده است....

در روز دوم محرم بود که امام حسین (ع) وارد سرزمین کربلا شد. این کاروانی که از روز هشتم ذی الحجه از مکه حرکت کرده بود، روز دوم محرم یعنی بعد از 24 روز به سرزمین کربلا رسیدند. آنجا که رسیدند خود حضرت فرمود که اینجا پایین بیایید.

بخش چهارم عنوان این بخش، «چگونه امام حسین پیروز شد» است. در این بخش که به جنبه های عملی نهضت امام حسین پرداخته، حق را پشتوانۀ پیروزی برشمرده و به بیان تاثیر شخصیت امام حسین در تاریخ بشریت پرداخته است. پس از آن درباره مهم ترین عوامل نابودی حکومت‌ها صحبت کرده و نهضت‌های ایرانی ضد اموی را خاطر نشان کرده و قیام حسینی و شهادت آن حضرت را در عین پیروزی و ...

شادروان قیصر امین‌پور در «نی نامه» نگاه دیگری به نی دارد و سر نی را به گونه‌ای عاشورایی بازگو کرده است.

ناصرالدین شاه در سفر خود به عتبات در سال ۱۲۸۷ هجری قمری دستور داد تا تصویری هوائی از کربلای مقدس از فراز یک بالن تهیه شود، تصویری که به نظر می رسد می توان آن را نخستین تصویر هوائی از کربلا و عتبات عالیات در این شهر مقدس تلقی کرد.